EREĞLİ-AYDOS DAĞI (3430m) KUZEY KULVARI VE KUZEY SIRTI İLK TIRMANIŞI

(Fotoğraflar: Tunç Fındık, Cemal Zerepcan)

Aydos dağı, bir süredir aklımda olan ve bir türlü fırsat bulup da gidemediğim bir yerdi.  3430m irtifası olan Aydos, Ulukışla’nın Bolkar dağlarının 20km kadar batısında  ve Bolkar’ın Ereğli tarafından ulaşılan uzantısıdır ve aslında bu masifin hem boyut hem yükseklik olarak en yüksek dağlarından birisidir.. Bu sefer, arkadaşım Cemal Zerepcan ile, lodosun Aladağlar’da etkin olduğu  günlerde daha korunaklı olduğunu düşündüğümüz için Aydos’a gidelim dedik.  Böylece 10 mayıs akşamı, Ereğli ve İvriz üzerinden,  biraz da yol arayarak, kamp yeri olan Kırakpınarı yaylasına geldik. Aydos Dağı buradan geniş ve uzun sırt hatlarına sahip, şekilsiz bir kütle olarak gözüküyordu, daha doğrusu zirve zaten uzun sırtlar ardına gizlenmiş, gözükmüyordu. 2100m’deki kamp yeri de pek yeşil ve sakin, oldukça da sulaktı. Çayırın o günlerdeki tek sakinleri bizdik, kamp için muhteşem bir sakinlik ve  güzellikte bir gece geldi, Bolkar kütlesinin iç Anadoluya nazır tipik  melankolisi içinde.

11 mayıs sabahı  doğuya doğru uzanan belirgin, aşınmış patikaya girdik. Aydos’un sıklıkla kullanılan iki  klasik rotası olduğunu biliyorduk (Cemal daha önceden çıkmıştı),  bunlardan biri 3150m’lere uzanan traktör yolundan sırtlardan giden en klasik yoldu, diğeri ise kuzey tarafa dolanıp yine klasiğe bağlayan ‘Erdak Kulübü’ rotası idi (Ereğli dağcılık kulübünden arkadaşlarımız bu dağda sık aralıklarla zirveye buradan çıkıyorlarmış).  Biz de, mümkünse kuzey  taraftan farklı, hatta mümkünse de teknik bir rota çıkalım istiyorduk. Ama görünen o ki, bu dağın kaya yapısı ve topografyası nedeniyle  ciddi bir teknik  tırmanış yapmak çok mümkün değildi, çünkü 100-150m uzunluğu geçen dik kaya duvarları  (dağın eteklerindeki dev kuleler haricinde) yok ve  üst kısımlarda kaya genelde çok çürük. Derken, dağın kuzeye giren  devasa boğazının tabanına geldik  ve 2100m’lerden  başlayarak, geniş boğazın içinde kalmış olan kar kulvarını kramponlamaya başladık. 3000m’lere dek, kısa bir dikleşen etap haricinde  hiç değişmeden aynı karakterde devam eden kulvar bizi kuzey çanağına çıkarttı, zaten buradan ana zirve kütlesi  yayvan bir üçgen şeklinde gözüküyordu.

Kuzey çanaktan kısa bir kulvarla 3100 metredeki kuzey beline  ve oradan da kuzey sırtını izleyerek kuzey zirvesine, elimize kazma almadan, genelde sert karda iz açarak çıktık ve kayalık kuzey zirvesinin ardındaki sırt hattında basit  tırmanışla üzerinde antenler vb edevat dikili olan orta zirveye, oradan da esas zirveye geçtik. Bu şekilde Aydos’un  klasik olmayan bir rotasını tırmanmış oluyorduk- Avrupa’da olsa, bu rota sanırım 1850 yılında çoktan çıkılmış olurdu! Bize söylenilene göre, tabanından 1300m irtifa aldığımız ve  alpin F+ derecesini verdiğimiz, maksimum 35 derece kar eğimi içeren  kuzey kar-buz rotasının ilk çıkışı bu olmuş. Anadolu dağlarının ilgisizliği…

İnişi klasik rotanın geniş sırtlarına bağladık ve güneydeki geniş platoların karlı  yayla manzarası eşliğinde saatlerce yürüdükten sonra  kamp yerine (tüm dağı tavaf ederek!) varabildik. Tırmanış tabandan zirveye 4 saat kadar sürmüştü ama iniş de en az o kadar  alacaktı.. Şikayetimiz yoktu çünkü zaten bu tırmanışı da esas olarak yüksek dağlara hazırlık için yapmıştık.

Yorum olarak: Toplamı uzun, yaklaşımı ve inişi  oldukça  zahmetli ve dolambaçlı,  ama doğası güzel, pek bozulmamış  bir dağda izole bir  çıkış; aslında tabiatı itibarıyla  bu dağda yapılacak tüm işler sıkı birer dağ yürüyüşü. Kuzey kulvarının sert kar koşullarına sahip olduğu mayıs ve haziranda tırmanışı iyi olacak bir rota olduğunu da söylemek gerek, dağda kar eridiğinde  bu rotaya girmek yorucu, zahmetli  ve sıkıcı olabilir:-). Benzerlik olarak da, Bolkar esas kütlesindeki Medetsiz çıkışına benzer bir rota.

Mt. Aydos is one of the loftiest peaks in the mid-Taurus Bolkar range, situated near the town of Ereğli. We made the first ascent of a modest snow  gully that reaches the summit of Aydos  from the north col and north ridge (1300m, F+ alpine grade,  max. 35 degrees  of snow, 4 hours)