26 Ocak 2014

ERZURUM-UZUNDERE’de DONMUŞ ŞELALE TIRMANIŞI

DSC_0228IMG_3535uzundere-tunc (9) uzundere-tunc (33) uzundere-tunc (37) uzundere-tunc (39)IMG-20140121-WA0004 uzundere-tunc (16) uzundere-tunc (18) uzundere-tunc (21) uzundere-tunc (22) uzundere-tunc (24)DSCF4853 DSCF4922 DSCF5009 DSCF5052 IMG-20140121-WA0004 uzundere-tunc (8)DSC_0033 DSC_0039 DSC_0464 DSC_0502 DSC_0573 DSCF4813

Fotoğraflar için Çetin Bayram ve Anadolu Ajansından Selami Küçükoğlu’na çok teşekkürler!

Türkiye’de buz devri başlıyor!

Erzurum ATAK arama-kurtarma ve spor kulübü’nün ve dostumuz Çetin Bayram’ın  davetlisi olarak, sevgili dostum Doğan Palut ile beraber 17-21 ocak 2014 tarihlerinde Erzurum- Uzundere’ye buz tırmanmaya gittik.

İlk olarak  2011 yılında bu gölgede ilk  tırmandığım şelale olan Serafin şelalesine gittik. Bu şelale Uzundere’ye varmadan önce yoldan gözüken şelaledir ve irtifası 1000 metredir.  Bu sefer koşullar gerçekten mükemmeldi ve buz  2011’dekine  zamankine nazaran çok daha kalın ve iyi kalitedeydi. Zorlukları Wİ4 – Wİ5 arasında değişen  20 ve 30 metrelik farklı rotaları lider tırmandık ve ısındık.

Ertesi gün Abinis şelalesi olarak ad verdiğimiz, farklı bir boğazda 1100 metrede olan başka bir donmuş şelalenin ilk çıkışını yaptık; bu bir tür eğitim parkuru olmaya aday, tabanından 60 metre uzunlukta, ilk kısmı yatık ve 15-20 metrelik dikey kısmı olan Wİ3+ zorluğunda bir şelaleydi.

O gece Doğan’ın  İstanbul’a  dönmesi ile, ertesi gün biz  Çetin ile yine  Uzundere’de idik,  gün Çetin’in daha önceden bulduğu uzak bir şelaleyi keşfe giderek  geçti. Uzundere’den 33 km. yukarıdaki Uzunkavak köyünden yukarıda, orman içinden derin karda 1 saat yürüyerek ulaşılan uzun bir şelale bulduk.   Yaklaşımı biraz zahmetli olsa da harika bir keşif oldu, neredeyse sevincten ağladık diyebilirim:-)

Uzunkavak köyünden başlayan Cehennemderesi Vadisi’nde bulunan iki kollu devasa donmuş şelale, muhtemelen Türkiye’deki en büyük donmuş şelale oldu; adını ‘Lucifer’ koyduğumuz şelalenin ilk çıkışını, alttan başlayan lider tarzda  21 ocak günü yapabildik. Wİ4+ / 5- zorluğundaki şelale 40 metre uzunlukta ve 2100 metrede yeralıyor; köylülerin ifadesiyle her kış oluşuyor ve aylarca da kalıyormuş. Yüksekte olmasından dolayı soğuk olduğu için daha kırılgan ve mavi buza sahip  şelale gönlümüzü  çaldı gerçekten!

Bu arada, donmuş şelale tırmanışında zorluk derecelerini anımsatmakta fayda var:

Wİ (Water İce / su buzu), Aİ (Alpine İce / alpin buz) ve M (Mixed / kaya-buz karışık)

Wİ1: 50 derece eğimli kar veya 35 derece eğimli buz (Aİ1 ve M1 aynı)

Wİ2: 60 derece eğimli kar veya 40 derece eğimli buz (Aİ2 ve M2 aynı)

Wİ3: 80 derece eğimli kar veya 75 derece eğimli buz (Aİ3 ve M3 aynı, kayada III+, V zorluğuna denk)

Wİ4: 90 derece eğimli kar veya 85 derece eğimli buz (Aİ4, kayada V+, VI- zorluğuna denk)

Wİ5: Negatif uzun kar kornişleri veya 90 derece eğimli buz (kayada VI+  zorluğuna denk)

Wİ6: Çok ince veya teknik, 90 dereceyi aşan eğimli buz (kayada VII+ dereceye denk)

Wİ7: 95 derece eğimli buz veya miks negatif etap (kayada VIII / VIII+ dereceye denk)

Wİ8: miks, teknik negatif etap (kayada IX dereceye denk)

Sonuç olarak:  yapılacak yeni keşiflerle beraber, 1000-2400 metreler arasında bulunan  sayısı  10’a ulaşan donmuş şelaleler ile Uzundere bölgesi kışın bir buz tırmanış alanı haline gelebilir. Donmuş şelale tırmanışı Türkiye’de daha önce  nadiren yapılabilmiş bir spordur ve şimdi herkesin  görece kolaylıkla ulaşabileceği bir hale gelecektir. Uzundere, içerdiği kaya tırmanış (geleneksel, sportif ve çok ip boylu tırmanış) potansiyeli açısından da ayrıca  çok büyük değer taşıyor.

Benzer donmuş şelaleler Doğu Anadolu, Karadeniz ve Hakkari’nin dağlık arazisinde mutlak var, ancak keşif ve çalışma  yapmak, tırmanış potansiyelini ortaya çıkartmak gerekiyor.

Şimdi, şubat ayı başında yapılacak ‘Buz tırmanış buluşması’nı iple çekiyoruz..

Bu tırmanışlar serisinin organize olmasını sağlayan, şelale keşiflerini yapan ve bizimle her an beraber bulunan  sevgili Çetin Bayram’a, desteklerini esirgemeyen sayın Erzurum Valisine, Uzundere Belediye Başkanı ve Kaymakamına, Xanadu ve Polat Renaissance Hotelleri yönetimine,  Uzundere’de  bizi evlerinde misafir eden büyük gönüllü dostlara,  bizimle tırmanışa eşlik eden tüm arkadaşlara ve tırmanış arkadaşım Doğan Palut’a çok çok  teşekkürler. Türkiye’de buz tırmanışının başlangıcı ve gelişimine  büyük bir ivme kazandırdınız!

Bu yazı yorumlara kapalı.