WILD COUNTRY FRİEND yaylı sıkıştırma tıkacı

Modern kaya tırmanışında olmazsa olmaz bir donanım: yaylı tıkaç! Ray Jardine adlı Amerikalı tırmanıcının Yosemite’deki çatlakları daha kolay tırmanmak üzere tasarlayıp 1970’lerde ürettiği orijinal tasarım! Birçok firmanın kaya çatlaklarına emniyet noktası atabilmek için SLCD (yaylı sıkıştırma tıkacı) üretmesine rağmen, İngiliz Wild Country firmasının ürettiği Friend tasarımı bir numaradır, orijinaldir ve gerçekten de bir dünya standardıdır (Black Diamond Camalot rakibi olmak üzere). 1970’lerden beri bir dizi değişiklik ve gelişimlerle üretilen bu efsanevi ve mucizevi tıkacın üç esas değişik türü mevcut: ‘forged friend’ adıyla bilinen sert metal saplı tıkaçlar (ipin çekiş yönü değişip aletin sapına yük binmezse mükemmel), ‘flexible friend’  veya ‘technical friend’ adıyla bilinen esnek çelik tel saplı takozlar (her tür ip çekiş yönünde esneyip duruma uyan modeller) ve ‘offset friend’ adıyla tanınan, esnek tel saplı ve iki tarafında farklı çaplı oynar parçalara sahip takoz (paralel olmayan çatlaklar için ideal). Bunların hepsi de aynı yüksek kalitede üretilmişler ve gerçekten de, uzun ömürlülüğün yanısıra estetik olarak da çok güzeller. Genel kullanım için en işe yarar modeller bence esnek tel saplı ‘flexible friend’ modelleri. ‘Offset friend’ denilen model ise her malzemelikte bir veya iki tane bulunması gereken ve kapanan- açılan çatlaklarda kullanıma çok uygun bir model idi (2006 yılından sonra üretimden kalkmıştır). 2005-2006 yılı için, piyasadaki son zamanlarını yaşayan  metal saplı  modellerin sap gücü arttırılmış, 2008 yılı içinse friend’lerin set sayısı ve boyutları artıp, en küçük ve en büyük boylar çoğalmıştır. ‘Zero’ denen, neredeyse mikroskobik boyuttaki mikro friend’ler ise, mikro kırık ve çatlaklarda emniyet almakta devrim yaratmışlardır. 2011 yılında ‘yaylı takozun en iyi formu’ olarak tanımlanan, yüzde 10 daha hafif ve daha da kullanışlı olan Helium Friend’ler piyasaya çıkmıştır. Helium friend, apayrı bir yazının konusu.

Ağırlıkları boyutuna göre 95- 178 gram arasında değişen friend’in çekeri standart 14 kN’dir.

Artıları: Yüksek kaliteli ve uzun ömürlüler.   Wild Country Friend’ler estetik olarak çok güzeller ve kullanımları  gerçek bir zevk. Aktif kullanımın yanısıra pasif tıkaç olarak da kullanılabilmeleri avantajdır. Seride  19-194 mm. arasındaki boyutlarda her çatlağı kapsayacak 13  farklı boy tıkaç  var. Tetik mekanizmasının ideal sertlikte olması ve bunun bozulmadan devam etmesi, yerleşim ve çıkartmanın, genel kullanımın kolay olmasını sağlıyor.  Tetiğin eldivenle kullanım kolay. İpe bağlantı için olan dikişli perlonbant’ın 12 mm.’lik  çok dayanıklı ve aşınmayan kevlar/spectra’dan yapılması ve 10 yıla kadar Wild Country firmasınca değiştirme hizmeti yapılması güzel.  Friend’lerde sapın telini koruyan sağlam bir plastik kılıfın olması dayanıklılığı artırırıyor. CNC ile işlenmiş sıkıştırma parçalarının dişlerinin kayaya mükemmel tutunması (özellikle de biraz kullanıldıktan sonra) ve  parçaların 13.75’lik uygun açıda oturması çok iyi… Micro, makro ve ara numaralar ile, her tür çatlakta kolay kullanım sağlanmış.. Her friend’in, 10 yıla kadar, İngiltere’deki fabrikaya gönderildiği takdirde bakımının ve onarımının yapılabilmesi (10 yıldan eski olanlar, güvenlik açısından onarılmamaktadır!). En küçük boyda bile 14  kN standart çeker olması çok değerli bir özellik.

Eksileri: İşlevi için son derece güzel ve eksiksiz alet. Gayet pahalı (gerçi, hayatınızı emanet ettiğiniz kaliteli bir yaylı sıkıştırma tıkacının ucuz olması iyi değildir). Her ne kadar kullanımı kolay da olsa, güvenli kullanım seviyesine erişmenin belli bir deneyim ve uğraşı gerektirmesi (kaya tırmanışının herşeyi gibi!). Bozukluk halinde, arazide veya evde tetik yay sistemini değiştirmek  neredeyse imkansız gibi, ama zaten bunun için aleti fabrikaya yollamak gerektiği açık… En büyük boylar çok iri ama aslında boyuna göre pek de ağır değiller. Wild Country ile Black Diamond’un yaylı tıkaçlarını karşılaştırınca, BD’ninkiler  biraz daha dayanıklı,  oturma ranjları daha iyi ve daha sağlamlar, ama daha ağırlar.