ANTALYA- SİVRİDAĞ KUZEY YÜZÜ YENİ GELENEKSEL ROTA ‘BETONARME’

(Fotoğraflar: Tunç Fındık)

Sivridağ zamanı, sıcakların Antalya’dan çekilmesi (veya doğrusu yaz sıcağı şiddetini kaybetmesi) ile yine geldi! Bu sefer, 5 ekim 2020 tarihinde dostum Cemal Zerepcan ile, Sivridağ’da yeni bir hat çıktık: kuzey yüzünde doğrudan zirve sırtına ulaşan ve kayanın sağlamlığı, görüntüsünün ve niteliğinin dökülmüş betonu anımsatması  nedeniyle ‘Betonarme‘ adını verdiğimiz, güzel bir alpin duvar tırmanışı! Bu tırmanış, arabayı bıraktığınız yoldan zirveye dek 800m kadar irtifa farkı içeriyor, teknik etap ise 365m, 7 ip boyu kadar uzunlukta ve maksimum VI derece zorlukta.

Sivridağ’ın doğu sırtından zirvesine Gedeller’den başlanıp gidilirse (herkesin çok tekrar ettiği klasik bir hattır bu)  önce doğu zirvesine, sonra orta zirveye, ardından da ana zirveye çıkılmaktadır. Bizim bu yeni rota kuzey taraftan çıkıp doğu ve orta zirve arasında sırta kavuşuyor. Sivridağ’ın kuzeyi oldukça büyük ve geniş, karmaşık topografyaya sahip bir dağ zemini; sık ormanlık arazi karışık bir duvar-kaya bandı ve kulesi yapısına  varıyor ve uzaktan biraz bakmadan bu yapıda nerenin nereye gittiğini anlamak oldukça zor.. Bu  yaptığımız tırmanışın sonucunda doğu zirvesine kuzeyden çıkan  bir ‘avcı yolağı’nı izleyerek indik (Cemal önceki bazı seferleri sonucunda bu iniş hattını  iyi biliyordu), ki bu rota sanırım bu zamanda artık  dağın kuzeyden klasik tırmanış ve iniş  rotası olmuş durumda, tabii Antalya-Altınyaka karayolundaki ‘alabalık restoranı’dan başlayan orman patikasını doğru izleyip yolu bulabilirseniz.. Biz bu sefer çıkışta sözkonusu iyi patikayı bulamadık ve sık, cangılvari ormanda bodoslama rota tabanımıza ulaştık (bir şekilde, oldu yani).

Rotaya gelince, tabanına varışı engelleyen orman bitimindeki kaya kuleleri arasında kulvarlardan  yükselişle, slablı bir çanağın kıyısına serbest inip, bu çanağın kenarındaki  (avcı yolağının bir parçası olan) ‘tüneltaş’ içinden geçerek başladık. Tırmanış rotamızın kendisi devasa bir slab-duvar idi ve bazı yerleri gerçekten beton gibi slab yapısında iken, son üç ip boyu mükemmel kaya kalitesi içeren bir duvar haline dönüştü. Detaylar aşağıda..

Orman patikasında 40 dakika- 1 saat yürüyüş (kabaca 250m irtifa farkı var) sizi Sivridağ’ın kuzeyinin kayalık uçurumu tabanına getirdiğinde, tepenizdeki uçurumun ortasında belirgin şekilde dikili bir kara-sarı kaya parmağı -kule- göreceksiniz (bakınız topo). Rotamız bu kulenin sol cenahındaki slab yüzeyde dik çıkmaktadır. Rota tabanına ulaşım için kulenin tabanına doğru uzanan kayalık boğaza değil, sola yükselen ağaçlık boğaza giriliyor (belli belirsiz patika ve taş babalar var). Ulaşılan iki kule arası kayalık çentikten arka çanağa 25m kadar kayalardan serbest iniş (II) ardından sollu yükselen uçurumu sola yükselerek bölen setlerde serbest tırmanışla (II, III) ulaşılan ‘tüneltaş’ içinden sıkışarak geçtiğiniz yerden tırmanış başlıyor (zaten buradan kabaca tam sola, slab kulvarını geçip karşı sırta ve setlere  ulaşırsanız, klasik kuzey rotasına girmiş oluyorsunuz)

1.ip: Slab çanağında sollu yükselen etapla çanağın kolaylaştığı yere çıkış; kaya genelde sağlam yapıda; kolay etap, ip boyu sonunda ağaçta istasyon (eski ipler var) III+ 45m

2.ip:  Çanağın çarşaklı içinden devam eden slabımsı temiz etaplarla, yukarıda gözüken dikey, çizgili slabın altında, bir setteki ağaçta  istasyon, II, III 55m

3.ip: Dev çizgili slabın soluna yükselen baca-çatlak kulvarına girilir, kolay başlayan ve biraz çürük tabanı olan bu baca (III+)  yukarıda zorlaşır ve en sonunda tek tarafı duvar olan, dik su oluklu slab tırmanılarak (IV+, ara emniyet sınırlı) tepedeki geniş terasın kıyısına varılır, slabın mükemmel çatlaklarında istasyon , IV+, 60m

4.ip: Terastan doğrudan slab yüzeye girilir, bu ip boyu slab üzerindeki zayıflık hattı olan çatlakları önce dik, sonra sollu, sonra da sağlı yükselişle izler (kumsaatleri ve çatlaklarda iyi ara emniyet imkanı var), ip boyu sonunda sağ üst sette ağaçta istasyon, IV+ 55m.

5.ip: Bu ip boyunda yukarıda gözüken setin üzerindeki duvar tırmanılır ve az sağdaki baca-çatlağa girilir. Sete kolay varışın ardından, sağa geçişi engelleyen masif yüzeyi aşmak için en soldan girilir (V-, ara emniyet var ama aralıklı) ve kısa duvarla sağa paralel geçen dar bir sete ulaşılır (ortasında seti kesen ve ardından geçilecek iri çam ağacı var) ve setin sağ sonundan  baca-çatlağa girilir. Mükemmel sağlam ve dikey baca-çatlak 18-20m kadar tırmanılır  (V+, ara emniyet çok iyi) ve sağdaki iri kuleciğin setinde, kulenin yarattığı baba ve kumsaatinde istasyon, V+ 55m.

6.ip: Kulecikten dik yükselen yüzey ile üst sete gidiş. Bu ip boyu tutamaklı ve kumsaatleri veren yüzey ile başlar ve az sağlı yükselişle ulaşılan slabı bölen dik, temiz, boşluklu tırmanış veren el çatlağı ile (V+, VI-, ara emniyet çok iyi ve bol) üstteki slablı temiz sete varılır, iki kumsaatinde istasyon, V+,VI- 35m

7.ip: Kilit ip boyudur; sırta varan duvar tırmanılacaktır. Etap slablı setten sağlı yükselişle, sağdaki baca-çatlak hattının tabanına varışla başlar, ancak bu baca çatlak yukarı devam eden sağ köşe değildir!  (IV+, bu kısımda ara emniyet kıttır ve birkaç çürük blok vardır). Girilen dik baca-çatlak ile (sağında muhteşem dev kumsaati var) önce dik, ardından duvarı bölen sollu yükselen setli çatlak hattı çıkılır. Bu etapta ara emniyet aralıklarla çok iyidir ve sağlam kayada boşluklu zevkli tırmanış vardır (V+). Sollu yükselişte diklik ve  tutuşlar giderek  azalır, son kısımda ardarda zor hamleler ile  altı negatif duvar köşe dik yukarı, tutuşu küçük hamlelerle geçilir (VI, ara emniyet iyi) ve  sırt hattındaki kulecikte baba istasyonu, VI, 60m.

İniş klasik kuzey rotasından, öncelikle doğu zirvesine 150m kadar sırttan yürüyerek (II) ve sonra da babaları takiben kuzey yüzüne doğru inen kaya kulvarı boyunca alt sağa doğru (III) indik. Arada üç yerde iple kısa sayılır inişler  yapmak gerekti (3 adet maksimum 30 metre iniş, ipler ve perlonbantlar sabit, ağaç ve kumsaatinde). Ulaşılan geniş ve yatık, çarşaklı orman setinden aşağı bakışla sol çapraz serbest iniş (II, III) ile, ipli tırmanışa başladığımız slab çanağının sol kıyısına çıktık ve alt setteki iri ağaçtan iple 30m inişle (ipler var, biz de bıraktık) boğazın tabana ulaştık. Gerisi kulelerin arasına 30m kadar tırmanış ve orman patikasından  balıkçıya ve araca ulaşım.. Sonuçta tırmanışın kendisi  dört buçuk saat, iniş ise bir buçuk  saat aldı.

Malzeme olarak çift ip kullanmak önemli. Ayrıca özellikle küçük ve orta boy tıkaçları (friend-camalot- totemcam türleri)  çok kullandık.  Sikke taşıdık ama kullanmamıza hiç gerek olmadı çünkü kaya temiz emniyet imkanı sunuyor. Her tür acil durum için yanınızda bırakmalık ip veya perlonbant taşımanızı öneririm. Yorum olarak: geneli tipik Sivridağ’a has beton gibi sağlam ve kaliteli kireçtaşında zevkli ve manzaralı bir rota, kuzey yüzde olduğu için güneşli sıcak günlerde neredeyse öğleden sonra 13’e dek güneşten korunaklı.. Ara emniyet ve istasyon imkanı rota boyunca gayet iyi. Toplamıyla uzun bir rota, karışık zemin yapısı nedeniyle  rota bulma sıkıntısı, özellikle de yaklaşımda, var.

Sivridağ’lı ve sağlam kayalı, neşeli günler dilerim! Teşekkürler bu tırmanış  günü için Cemal kardeşim!