ANTALYA SİVRİDAĞ DOĞU YÜZÜ GELENEKSEL DUVAR ‘SOL KROŞE’

(Fotoğraflar: Tunç Fındık, Cihan Yıldırım)

Bir kez daha Antalya’nın Sivridağ’ı ne zaman (kısa veya uzun, zor veya kolay, varolan veya yeni) bir geleneksel rota çıkalım desek, şehirden kaçıp gidilecek en kolay ve en güzel yerlerden biri.. Bu sefer de, 16 mart 2024 gününün kısa bir öğleden sonrasında dost Cihan Yıldırım ile, Sivridağ’ın doğu yüzündeki ünlü Sinema Perdesi sektörde ‘Sol Kroşe’ adlı bir geleneksel rota çıktık. Çıktığımızda bunun ilk çıkış olduğunu düşünüyorduk ancak  sonrasında bu rotanın dostlarımız Abdullah Benna Sarın, Burak Serter ile Can Güner, Uğur Kıroğlu tarafından kasım 2018’de tırmanılmış olduğunu öğrendik. Onlar da bu hat acaba bizden önce tırmanılmış mıdır diye düşünmüşler ve ad vermemiş ve yayınlamamışlar, dereceleri de bizimkinden biraz daha  farklı.. Ortak teatti ile ismin bu şekilde devam etmesine karar verdik.  Sinema Perdesi’nin en sol kenarındaki köşeyi izleyen ve solunda ‘Loca’, sağında ise ‘65’lik Delikanlı’ rotaları olan bu  hat (bakınız topo) bu sektördeki bu bizim bildiğimiz 25. rota olmuştur. Anlayacağınız üzere, birçok yerde olduğundan daha şiddetli olarak, Sivridağ’da kimin ne yaptığı tam  bilinmediği için bazen kaos hüküm sürebiliyor ancak gerçek sonunda bir şekilde ortaya çıkıyor. Mümkün olduğunca doğru şekilde kimin ne yaptığını (bu bölgede ilk tırmanışları yapan ve hakkı asla yenilemeyecek dostumuz Yılmaz Sevgül’le de daima paylaşım içinde)  kaydetmeye çalışıyorum. Umarım ileride daha iyi noktalara varacağız.  

Gelelim rotaya..  Bu rota, Sinema Perdesindeki başka çoğu  rotalara göre oldukça farklı karakterde, çünkü çoklukla çürük kaya ve gevşek bloklar veriyor (her ne kadar doğu yüz olsa da, kuzeye dönük bir köşe olduğundan dolayı birçok geçişlerde kaçınılmaz şekilde nem/ıslaklık sorunu, çatlak içlerinde ve kenarlarında yosunluluk, çamur ve çalı artığı birikimi var). Ama bunlar da macera tırmanışının  bir parçası; tırmanış her zaman çok muhteşem ve kaliteli, beton formunda  kayada olacak diye bir kaide yok, nereden (Aladağlar) geldiğimizi de unutmamak lazım.. Konuya geri dönersek, ‘Sol Kroşe’  100m ve 2 ip boyu uzunlukta ve VII derece zorluktadır. Ama dediğim gibi, gevşek bloklar ve yosunluluk/kayganlık/çürüklük olmazsa (yani bir gün temizlenirse, ki öyle bir olasılık  bence yok) belki bu dereceler  değişebilir..

Tırmanışın başladığı duvar  tabanına tipik olarak Gedeller yerleşiminin asfaltından 30 dakika süre ve 100m kadar irtifa kazancı ile varılıyor. Rota, Sinema Perdesinin sola doğru yükselen çarşağının solundaki geniş köşeden başlıyor.

1.ip: Tırmanış kolayca, sola yükselen rampamsı yüzeylerle başlıyor (III+) ve iri, sola yatık gövdeli ardıç ağacının gövdesi hizasında zorlaşıyor. Çürük, ayak zayıf/eksik, yosunlu köşe (emniyet çok aralıklı/zayıf; sağ slab temiz ve ayaksız, sol duvar ise çürük bloklardan oluşuyor). Zor, ayaksız, tutuşu küçük ve çokluk güvensiz geçişlerle dihedralimsi köşe boyunca tırmanılır (VI, VI+, sol duvar boyunca üstüste yığılı konumlarda duran ve hep boş ses veren sol bloklara çok dikkat!  Bu pasajın üst kısmında sağ slabdaki delikte yaprak sikke çakılı bıraktık). Üstte bazen sağ duvara geçerek (dışa atan pasaj, VI)  sırt-omuz köşe ile, kolaylaşan ve eğimi azalan sollu oluk-köşe-kulvara girilir (ara emniyet oldukça sınırlı, içi toprak ve çamur dolu, çürük parçalara dikkat). Sözkonusu oluk-köşe boyu 15-16m kadar tırmanışla (IV+) varılan iyi sette, ağaçta istasyon (iniş için kalın turuncu ip halkası bıraktık) VI, VI+ 50m

2.ip: Setin solundan yukarı dik uzanan köşe-oluk ile varılan görece kolay rampayı tıkayan ağacın sağından sıkışarak/yırtılarak geçilir ve zorluklar buradan itibaren başlar. Zor, ayaksız layback köşe  (VI+, VII- gibi, ara emniyet sınırlı, yosun ve nemlilik var) ve ardından zor bir diğer köşe ile (VII, ara emniyet çok sınırlı) varılan irice ağacın içinden geçilir ve  sağı temiz pürüzsüz slab duvar, solu dik çürük duvar sonuna dek çıkılır (VII, VII- gibi, ara emniyet kısıtlı, çürük, çamurlu ve çalılar var). Son kısımda ayak vermeyen zor layback çatlak ile (VII, orta boy yaylı tıkaç işliyor ama yerleştirmesi uğraştırıcı-tutulan yere koymak gerekiyor) varılan negatifimsi/dışa atan kısa bandın sağdan ortasına geçiliyor ve sağlam ama zor köşe/yüzeylerle dev ardıç ağacı tabanındaki bir dar sete varılıyor; 6-7 metrelik sarı renk, pürüzsüz kısa duvar ile ağaçta, ağacın gövdesine oturarak istasyon (iniş için beyaz kalın ip halkası bıraktık),  VII 50m

Toplam 2 saat 50 dakika süren tırmanışın inişini vardığımız en son iri ağaçtan 50m kadar ip inişiyle alt istasyonumuz olan ağaca, bu ağaçtan da 50m kadar inişle zemine hızlı ve kolay şekilde yaptık. Bu tırmanışta en az 50, mümkünse 60m uzunlukta çift ip kullanmak önemli, iri boylar dahil büyük yaylı tıkaçlar bulundurulması faydalı olur. Birkaç farklı türde sikke taşıdık ve kullandık, bu malzeme ara emniyet oldukça sınırlı olunca, özellikle de çürük pasajlarda bazen çok hayat kurtarıcı olabiliyor..

Yorum olarak: Çok belirgin bir doğal hat olmasına karşın zor ve dikkat gerektiren  tırmanış veren, çürük kayaya  ve sınırlı/zor yerleşen/ güvenilmez ara emniyete sahip, yine de esas istasyon noktaları  ve inişi ağaçlar sayesinde çok iyi olan  ‘challenging’ bir geleneksel kısa duvar ve üzerinde gerçekten de  iyi zaman geçirdik. Yine söylemem gerekir ki, yapı olarak Sinema Perdesi’nin genel karakteri olan beton gibi sağlam, zevkli  ve  güvenilir kayaya benzemeyen, buna oldukça zıt bir hali var. Geleneksel tırmanışta deneyimi az ekiplere önerilmez bir rota diyebiliriz…

A challenging short trad multi pitch on the E face of Sivridag, Sinema Perdesi sector, the ‘Sol Kroşe’  that we climbed 16th march, 2024 with my bro Cihan Yıldırım, is a  natural line on a corner-crack-dihedral, 100m and 2 pitches long, grade VII UIAA (first ascent, we learnt later, by A. B. Sarın, B. Serter, C. Güner, U.Kıroğlu, 2018) . The rock is generally not fine quality, with big size rotten blocks, fresh moss, wet earth and mud accumulation as well as wetness on the cracks make life harder than usual.. Anyway it is an interesting addition to the Sinema Perdesi, as well as being the 25th trad route on this sector. Well done my good bro…