İÇ ANADOLU BÖLGESİNİN İLK DONMUŞ ŞELALE ROTASI: AKSARAY-GÜZELYURT’TA BUZ TIRMANIŞI

(Fotoğraflar için Fahri Tunç ve Seda Arkaç’a teşekkürler!)

İç Anadolu bozkırında buz tırmanışı? Hımm.. şaka yapıyor olmalısın!

Geçtiğimiz günlerde Erzurum’un Uzundere İlçesinde üçüncüsü düzenlenen Emrah Özbay Buz Tırmanışı Festivalinde, bizleri fotoğraflayan ve harika çekimlerde bulunan  Aksaray’lı  fotoğrafçı dostlarımız  Erdem Zengin ve  Fahri Tunç, Aksaray ilinde  buz şelalesi tırmanışı yapılabilmesi olasılığı konusunda  ben, Çetin Bayram ve Doğan Palut ile danışmış ve Ilısu Köyü’nde,  Erzurum Uzundere’deki şelalelere benzer yapılar bulunduğunu hatırladıklarını, ancak bugüne dek onlara sadece ‘fotoğraf objesi’ gözüyle baktıklarını söylemişlerdi.. Burada tırmanış olmaz mıydı? Neden olmasındı ki? Soğuk, diklik ve suyun buluştuğu her yerde bu iş olurdu. Yeter ki gidip bakalım, görelim. Keşif; işte tırmanışın tabanındaki insan merakı.

Demir tavında dövülür… Böylece, hemen festivalin bitimindeki ilk haftasonu (hem kaslar sıcakken!) Güzelyurt İlçesi’nde donmuş şelalelerin keşfi yapmak üzere, Güzelyurt Belediye Başkanı Ünal Demircioğlu’nun nazik daveti üzerine  2 Şubat 2017 tarihinde  bölgeye intikal ettik.   Fahri Tunç kardeşimizin   yardımıyla, ertesi sabah  Güzelyurt İlçesi yakınındaki  Ilısu köyünün vadisinde bulunan donmuş şelalenin tabanına ilerledik. Bir köşeyi dönünce gördük şelaleyi, evet, tırmanış olurdu! Garip bir heyecan içinde donandık malzemeyi, ip çantadan çıktı ve Fahri ile  Seda’nın devamlı işleyen fotoğraf makineleri eşliğinde tırmanışı yaptık;  böylece, İç Anadolu bölgesinde  ilk kez donmuş şelale tırmanışı gerçekleştirilmiş oldu. Şaşırtıcı..

İçinden dere akan  ve Ihlara vadisinin bir uzantısı olan  kanyonumtrak kayalık boğazın içinde, bazalt  kaya duvarlarından akmış, ortalama  25 metrelik vertikal  bir perde-şelale idi bu ve buz  genelde güzel bir yapıdaydı. Yaklaşan lodosun arttırdığı hava ısısı ile plastik yapıdaki, bolca damlayan ve akan (hatta ıslak olan) buz şelalesinde ilk  rotayı sağda ayrık duran  basamaklı bir rota ile açtık; ‘Gelveri’ (WI3, 18m). Ara emniyet atılmasına müsade eden,  kırılgan olmayan bir yapıdaydı şelale ve ilk lider çıkışı takiben  ipi çekip, sabit ekspreslerde lider tırmandım. Sonunda Abalakov emniyeti ile bu şelaleden inip, soldaki görece daha uzun olanına girdik ancak bu ayrı bir hikaye idi.  Biraz (!) tereddüt etmemize neden olan arkası boş, devasa bir  sütun vardı ve  belli bir yerine kadar çıkıp  (18m) arkadaşı daha da rahatsız etmedik, zira kendileri gıcırdayıp çatırdıyorlardı.  Sonuçta iki gün evvelinin -12C ısısı yerine şu anda  3 derece veya daha sıcak bir  lodos havası hakimdi ve dikkatli olmak hayatı uzatıyordu bu sporda.

Bu şelale, boğazın sol tepesi boyunca geçen su kanalındaki çatlaktan bir sızıntı ile oluşmuş. Ortak fikrimiz, bu kanaldan biraz su alınıp  kasten kanalize edilirse, buradaki sağlam duvarlarda her tür  diklik ve nitelikte, farklı zorluklarda  buz rotaları ile miks tırmanışlar yaratılabilir ve burası kolaylıkla kışın iki-üç ayı boyunca işleyebilecek, deneyimli veya acemi olsun, herkese hitap edebilecek  bir buz tırmanış okulu haline gelebilir. Ulaşımı kolay, şehre yakın bir yer, gerçekten de bölge için farklı bir deneyim olacağı kesin..  Bunun olması için de, Güzelyurt belediyesi ile işbirliği içinde olacağız artık.

Aksaray bölgesinde dağcılık ve doğa sporları  sadece Hasandağı volkanının zirvesiyle tanınıyor, oysa bu bölgede potansiyel bir buz tırmanışı ve  ayrıca ciddi derecede kaya tırmanışı imkanı  var, heryerde muhteşem dik ve zor çatlaklar var..  Bu potansiyelin  tam olarak keşfedilmesi hem bölge insanına, hem de bölgeye yakın (veya  farklı bir tırmanışı denemek isteyen her yerden)  tırmanıcılar için yararlı olacaktır. Burada yaptığımız  bu ilk çıkış, İç Anadolu ve Ankara dağcıları için olağanüstü, ulaşılması ve lojistiği kolay bir buz rotası sunuyor. Umarım soğuklar devam eder de gerisi de gelir!

Evet… Aksaray’da, Niğde-Aladağlara giderken  yolunda hep kıyısından geçtiğimiz, bu güne dek hemen hiç gezmediğimiz bu dost  şehrin çok yakınında, sihirli bir pastoral ortamda buzda tırmanış! Ne fantastik değil mi? Kim bilir bu  şahane Anadolu coğrafyasında daha neler var, Artvin, Hakkari, Tunceli.. Gerçekten merak ediyorum ve görmek istiyorum. Kimbilir, belki de çok yakında!

Bu tırmanışımızdaki büyük yardımlarından dolayı  ve Güzelyurt Belediye Başkanı Ünal Demircioğlu’na çok teşekkür ediyoruz. Erdem Zengin ve  Fahri Tunç’a bu konuyu dile getirdikleri ve bu işin olmasını sağladıkları için içten teşekkürler.. 

A completely new and fascinating prospect, the first proper  icefall climbed in Central Anatolia, Turkey, at Aksaray, situated near the very famous  Goreme-Cappadocia!  With the kind help  of our local friends there, as well as the   kind support of local municipality, in the  valley of  Guzelyurt we were able to find and climb the first such ice climb on this region  in the first days of Feb 2017. The  icefall in the area was formed as a result of broken water pipes above the canyon, but nevertheless it was fantastic to climb (WI3, 18m). Our regret was, we got there in a peeriod of thawing, with warm winds but nevertheless  I was able to make the first climb on this icefall called ‘Gelverî’ icefall. Hopefully in the future we can continue to climb in this very interesting region.