KIRGIZİSTAN-ALA ARCHA DAĞLARI-RATSEK KULESİ (4000m) KUZEYBATI YÜZÜ TIRMANIŞI

(Fotoğraflar: Tunç Fındık, Mustafa Nalbant)

Türkiye Dağcılık Federasyonu’nun özel projeler kapsamındaki Kırgızistan-Kuzey Tien Shan dağlarındaki Ala Archa boğazında 6-22 eylül tarihleri arasında partnerim Mustafa Nalbant ile beraber bir dizi tırmanış gerçekleştirdik.  Bunun için 5 eylülü 6’sına bağlayan gece Kırgızistan’ın başkenti Bişkek’e uçtuk. Şehirde hazırlıklarla geçen  bir günden sonra, Kuzey Tien Shan dağlarındaki  Adıgene, Alamedin ve Issık Ata  gib 5-6 dağlık bölgeden lojistiği en iyi olan ve en çok dökümante edilmiş çıkışın olduğu Ala Archa boğazı için yola çıktık. Bu bölgeye en son 2015 sonbaharında arkadaşım Doğan Palut ile beraber gelmiş ve bölgenin en yüksek dağlarından olan  Korona zirvesine  tırmanmıştık. Bu sefer, daha uzun bir süre için, havanın en iyi olduğunu düşündüğümüz sonbaharda, yine Ala Archa!

Ala Archa dağlık bölgesi, Bişkek’den 40 dakika kadar mesafede ve arabayla bir milli park olan bu bölgenin girişine kolaylıkla varılabiliyor. Bu noktada genellikle hemen herkesin  hedefi, 1800 metredeki milli park girişinden 5km kadar mesafede ve 3400 metrelerde olan Ratseka dağevi oluyor, ki bu sefer bizim de öyle idi.  Hem buz hem kaya donanımı, hem de soğuk iklim ve kamp malzemesi yüklü ağır çantalarımızla 4 saat kadar bir sürede yolu aldık. Artık ayın 20’si civarına kadar bize evsahipliği yapacak olan Ratseka dağevinin yanına çadır kurduk. Burası oldukça sempatik ve güzel, çevresi harika granit duvarlarla kapalı bir buzultaş seti; sağda  geniş Aksai buzulu ve manzara olarak Boks, Korona gibi zirveler gözüken bu  kamp yerinde bir de  akan şelale var ve  burası su kaynağı olarak kullanılıyor.

Hava ve arazi (kar, buz, kaya) durumuna göre seçeneklerimiz çokça vardı tırmanacak, zaten planımız oldukça esnekti. Amacımız bu bölgede teknik çıkışlar yapabilmekti. Geldiğimiz 7 eylül günü hava yazdan kalmaydı ve dağlarda kardan eser yoktu, kamp yeri kalabalıktı ve herkes harıl dağa gidip geliyordu. İyi bir belirti! Biz de ertesi gün için ideal uzunlukta  ve yakın sayılır  bir ‘kayada ısınma çıkışı’ planladık;  hedef karşımızda dikilen, üzerinde halihazırda birkaç kaya rotasına sahip, 4000m civarındaki bir kayalık kule olan Ratseka Kulesi kuzeybatı yüzü idi. Böylece 8 eylül 2018 sabahı, sırtta sadece kaya malzemelerimizle, çarşaklı buzultaş (moren) zemini geçen belli belirsiz, çoklukla kayalar arasında yokolan patikayı izleyerek, toplam 1.5 saat sonra dağın altına ulaştık.. Soru: hangi rota? Rehber kitap bu granit yüzde  toplam üç rota var diyordu, ikisi solda ve biri de en sağ sırtta. Duvarın orta kısımda ise belli bir rota yoktu, oluk- kulvar-çatlak gibi bir yerden, bodoslama buradan girdik. Rotanın ilk kısmı III+, IV derece serbest etapla başladı ve taşlı bir sete çıktı; bir granit duvara dayandık. Burada ilk ip boyu başladı; güzel ve sağlam, dikey bir duvarı çıkarak bir üstteki çarşaklı sete vardım (1.ip: III+, V 60m). Burada Nalbant görevi devraldı ve  çürük sayılır bir zeminden  üstteki slabları bölen  setli duvarları tırmanarak etap sonunda istasyonu kurdu (2.ip: III+, IV+ 50m). Benim sıramdı, zevkli ve dikey köşe-çatlaklar, üst kısımda gevşek bloklara yol verdi ve etap sonunda bir üstteki setten başlayan kısa duvarın tabanına vardım (3.ip: IV+). Bu noktada artık sırta çıkmak üzereydik ve sağlı yükselen güzel, Yosemitevari keskin granit köşe ile  ipli tırmanışın sonuna ulaştım (4.ip: IV+, 35m). Buradan kayalık bloklu sırtta 60-70m kadar irtifa alarak (II) 4000 metredeki zirveye vardık. Kısa ve güzel bir ısınma çıkışı oldu, 1.5 saat sürede 175m, 4 ip boyu ve  IV, V derece kaya tırmanışı yapmış olduk. Manzarası güzel bir kule Ratseka, her iki taraftaki  buzulları (solda Uchiteli buzulu, sağda Aksai buzulu) ve bölgedeki önemli çoğu zirveleri (soldan sağa Semenovsky-Tienshanskogo, Korona, Free Korea, Ak-Too, Teketor, Boks..) panaromik olarak seyredebiliyorsunuz. Hava da  şaka gibi, muhteşem derecede iyiydi. İnişimiz biraz aranmadan sonra  güneydoğu yüzündeki klasik rotanın boltlu istasyonlardan iki tam ip boyu iniş ve çarşaklı bir boğazdan  aşağı yürüyüşle oldu.

Böylece Ala Archa bölgesinde bu seferin  ilk çıkışını yapmış olduk; tek sıkıntı, bu akşamdan itibaren havanın bozması ve bolca kar yağması olacaktı. Bu nedenle de, hava iyice saçmalamadan önce  bir buz rotasına gitmeye karar verdik.  Arkası yarın!

With the kind support of Turkish Alpine Club (TDF -Turkiye Dagcilik Federasyonu) on the basis of Special Projects, we have organised and conducted  a mini-expedition to Kirgizistan’s Ala Archa  (Northern Tien-Shan) mountain range, with my climbing partner Mustafa S. Nalbant, from 6th to 22nd september, 2018. Our target was to climb on diverse rock, ice and snow routes of this alpine range, which includes many  peaks up to 4875m altitude. Being quite accessible from the Kirgiz capital Bishkek, the mountains are really beautiful, completely safe  to go and lots of routes have been opened in the past by Russian climbers, all of which are well documented.. Anyway, our warm up exercise for the expedition was the  northwest wall of the Ratseka Tower (4000m), a rock wall of 175m and  4 pitches length with a general difficulty of   IV, V in UIAA grades, 7th september 2018. This was  probably a new line on this  wall.  The rock quality was generally ok, but sometimes the climbing was on   not-so-perfect rock.. Anyway we hugely enjoyed it and  the view from the top was really fine. It was a nice warm up day  for the following  climbing days.